ปรัชญาเถรวาท

---

งานวิจัยนี้ เป็นการศึกษาเปรียบเทียบจริยศาสตร์ในการรู้จักตนเองในพุทธปรัชญาเถรวาทกับปรัชญาของเล่าจื้อ ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบแนวคิดเกี่ยวกับการรู้จักตนเองในพุทธปรัชญาเถรวาท กับปรัชญาของเล่าจื้อ จากการศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับการรู้จักตนเองในพุทธปรัชญาเถรวาทพบว่าความหมายของคำว่าการรู้จักตนเองมี 4 อย่าง คือ ความหมายทั่วไปที่นักวิชาการนำมาอธิบายเพื่อให้เข้าใจง่าย ความหมายที่ปรากฏในพระวินัย ความหมายที่ปรากฏในพระสูตรทั้งหลาย และความหมายตามที่ปรากฏในพระอภิธรรมเป็นปรมัตถธรรมกล่าวถึงกาย จิต เจตสิก รูป และนิพพาน ส่วนคุณค่าการรู้จักตนเองเป็นคุณธรรมความดี ช่วยให้มีอายุยืน มีทรัพย์ มีกำลัง มีเกียรติยศ รู้จักปฏิบัติต่อผู้อื่นด้วยการอนุเคราะห์ ช่วยเหลือผู้อื่นให้ได้ฟังสิ่งที่ดี ทำความเห็นให้ตรง และทำจิตใจให้ผ่องใส เกี่ยวกับหลักคุณค่าที่เป็นสภาวธรรมนั้น ทุกคนต้องรู้จักวิธีทำจิตให้สงบ ด้วยการปฏิบัติกรรมฐาน จนรู้แจ้งเห็นจริงในสภาวธรรม ส่วนหลักปฏิบัติเพื่อการรู้จักตนเองในพุทธปรัชญาเถรวาทมี 2 ระดับ คือ (1) หลักปฏิบัติระดับโลกียะเป็นหลักการดำเนินชีวิตเพื่อการรู้จักเอาชนะความชี่วด้วยความดี และการรู้จักลักษณะนิสัยคนอื่น โดยการปฏิบัติคุณธรรมในสังคม มีคุณธรรมนักปกครอง คุณธรรมพ่อค้า คุณธรรมครู คุณธรรมสำหรับผู้ใหญ่ และหน้าที่ที่แต่ละคนต้องปฏิบัติตนในสังคม (2) หลักปฏิบัติระดับโลกุตตระ เพื่อความหลุดพ้นจากกิเลสเริ่มตั้งแต่เรียนรู้ไตรสิกขา รู้จักศีล สมาธิ และปัญญา โดยการเจริญวิปัสสนากรรมฐานเป็นที่สุด จากการศึกษาแนวคิดเรื่องการรู้จักตนเองในปรัชญาเล่าจื้อนั้นพบว่า ความหมายของคำว่าการรู้จักตนเอง คือหลักการดำเนินชีวิตอยู่ในธรรมชาติ รู้จักบริโภคอาหาร และรู้จักความดีความชั่ว ลักษณะการรู้จักตนเองนั้นเกิดขึ้นเมื่อเล่าจื้อเบื่อหน่ายในชีวิตและออกท่องเที่ยวไปชายแดน แล้วเขียนคัมภีร์เต๋า เต๊กกิง ให้แก่นายด่าน เกี่ยวกับการปฏิบัติตามหลักการรู้จักตนเองนั้น ได้แก่ หลักคำสอนในการดำเนินชีวิตเพื่อเข้าใจกฎเกณฑ์ธรรมชาติ การปฏิบัติตนผสมกลมกลืนกับธรรมชาติ สำหรับการรู้จักตนเองทางสังคมได้แก่การปฏิบัติคุณธรรมให้เกิดมีในสังคม อนึ่งการรู้จักตนเองในภาวะแท้จิรงสูงสุดก็คือการบรรลุความเป็นเต๋า คือ ความว่างเปล่า อภาวะ" จากการศึกษาเปรียบเทียบความหมายคำว่าการรู้จักตนเองในพุทธปรัชญาเถรวาทกับปรัชญาของเล่าจื้อพบว่ามีความเหมือนกัน คือสอนให้บุคคลมีการพิจารณากายกับจิต ลักษณะการรู้จักตนเอง มีความแตกต่างกันก็คือ พุทธปรัชญาเถรวาทเริ่มตั้งแต่เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกผนวชแล้วค้นพบสัจธรรมซึ่งมีปรากฏในพระไตรปิฎก ส่วนปรัชญาเล่าจื้อปรากฏเมื่อเล่าจื้อศึกษาค้นคว้าตำราและสภาพสังคม แล้วเขียนคัมภีร์เต๋า เต๊กกิง ขึ้น ทำให้คนรู้จักเต๋าคือธรรมชาติ ส่วนคุณค่าของการรู้จักตนเองของทั้งสองฝ่ายมีความแตกต่างกัน ในการดำเนินชีวิต พุทธปรัชญาเถรวาทมีข้อปฏิบัติพื้นฐานคือศีล 5 ส่วนเล่าจื้อมีการดำเนินชีวิตอยู่กับธรรมชาติ คุณค่าการรู้จักตนเองในสังคม มีความเหมือนกัน คือ การปฏิบัติตนเพื่อสร้างคุณธรรมให้เกิดในสังคม ส่วนคุณค่าการพัฒนาจิตสู่ความหลุดพ้นของทั้งสองนั้น มีความนี้ไม่แตกต่างกัน แต่หลักปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้นต่างกัน ในพุทธปรัชญาเถรวาทมีหลักการปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้น 2 ระดับ คือ ระดับโลกียะ และระดับโลกุตตระ คือ "พระนิพพาน" ส่วนการปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้นของเล่าจื้อเป็นเพียงภาวะจิตว่างเปล่า ซึ่งเป็นอมตะอยู่ในภาวะธรรมชาติ"

---

สถานภาพ

0005408

B 162 .ส36 2544

Research Library (อาคาร 1 ชั้น 4)

พร้อมให้บริการ

Detail Information

ชื่อชุด

-

เลขหมู่

B 162 .ส36 2544

ผู้จัดทำ

: ., 2544

ลักษณะวัสดุ

294 หน้า : ภาพประกอบ.

ภาษา

Thai

ISBN/ISSN

9475756563

หมวดหมู่

Philosophy (General)

Content Type

-

Media Type

-

Carrier Type

-

ครั้งที่จัดทำ

1

หัวเรื่อง

Philosophy (General)

ชื่อเรื่องเพิ่ม

-

Statement of Responsibility

-

เอกสารดิจิทัล

Other version/related

Comments

---